Giống như tiếng Việt, trong tiếng Anh chúng ta cũng thường gặp các cấu trúc so sánh (sử dụng các từ hỗ trợ so sánh như like hay as). Vậy phép so sánh là gì, sao lại được các nhà văn nhà thơ, các diễn giả nổi tiếng ưu ái đến thế? Hãy đọc bài viết dưới đây để cùng nhau tìm hiểu về phép so sánh và cách áp dụng phép so sánh vào việc cải thiện kĩ năng viết tiếng Anh nhé!
Nếu bạn còn nhớ trong phần mở đầu của bộ phim kinh điển The Forrest Gump (1994), nhân vật Forrest Gump có nhắc tới hình ảnh so sánh về cuộc sống mà mẹ ông vẫn hay nhắc khi ông còn nhỏ:
Life is like a box of chocolates. You never know what you’re gonna get.
Tạm dịch: Cuộc sống giống như một hộp sô-cô-la đủ vị. Con không bao giờ biết được vị tiếp theo sẽ là gì.
Để xem được video và tra từ trực tiếp trong khi đang xem, bạn hãy tải eJOY eXtension về trình duyệt Chrome của mình nhé!
Từ ví dụ trên chúng ta thấy:
- Phép so sánh là cấu trúc có sử dụng sự so sánh sự vật, hiện tượng này với một sự vật, hiện tượng khác nhằm mục đích miêu tả. Trong trường hợp trên “life” (cuộc sống) được miêu tả là giống với “a box of chocolates” (một hộp sô-cô-la).
- Dấu hiệu nhận biết của phép so sánh là sự xuất hiện của các từ like hoặc as.
- Phép so sánh được ưa chuộng bởi các tác giả nổi tiếng, các diễn giả và tất cả những ai mong muốn bài viết của mình trở nên thú vị bất ngờ như một buổi trình diễn pháo hoa đầy biến ảo và độc đáo…
Vậy, cụ thể phép so sánh là gì?
Phép so sánh (simile “SIM-uh-lee”) là một thủ pháp văn chương miêu tả một sự vật hiện tượng bằng cách so sánh sự vật hiện tượng này với một sự vật hiện tượng khác, sử dụng những từ so sánh như like và as.
Kể cả khi bạn không biết về định nghĩa này nhưng chắc chắn bạn đã từng gặp phép so sánh trước đây rồi. Hãy nhớ về một một câu chuyện gắn với tuổi thơ của chúng ta, “Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn”, khi Hoàng hậu ngồi nhìn những giọt máu của mình đọng trên tuyết trắng bên khung cửa gỗ mun, bà đã ước rằng:
Oh, how I wish that I had a daughter that had skin as white as snow, lips as red as blood, and hair as black as ebony..
Tạm dịch: Ôi, ước gì ta sẽ sinh được một nàng công chúa có nước da trắng như tuyết, đôi môi đỏ như máu và tóc đen như gỗ mun..
The story of Snow White and the Seven Dwarves
Chưa bàn tới sự khác biệt về các tiêu chuẩn thẩm mỹ của ngày ấy và bây giờ, nhưng đó quả thật là những hình ảnh so sánh rất cụ thể phải không nào?
Các ví dụ về phép so sánh trong tiếng Anh
Sử dụng phép so sánh khiến cho bài viết có thêm màu sắc và thú vị hơn. Nếu còn nghi ngờ điều này, hãy xem cách những nhà văn, nhà thơ nổi tiếng áp dụng phép so sánh sau đây:
William Shakespeare
O, she doth teach the torches to burn bright!
Her beauty hangs upon the cheek of night,
Like a rich jewel in an Ethiop’s ear…
Tạm dịch: Nàng có thể dạy những ngọn đuốc tỏa sáng. Sắc đẹp của nàng trong đêm lộng lẫy như món trang sức quý giá trên người nữ hoàng Ethiop.
(Đây là đoạn miêu tả lần đầu Romeo gặp Juliet trong bữa tiệc nhà Capulet. Romeo đã phải lòng nàng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Chàng nói sắc đẹp của Juliet tỏa sáng rực rỡ đến nỗi chính nàng có thể dạy cho những ngọn đuốc cách tỏa sáng. Romeo còn so sánh Juliet như một thứ trang sức trên đôi má của màn đêm, quý giá như chiếc khuyên tai của một vị nữ hoàng Châu Phi vậy).
Romeo and Juliet, Act 1, Scene 5
Huyền thoại Shakespeare sử dụng lối so sánh như vậy không những giúp người đọc hình dung ra sắc đẹp của Juliet mà còn lột tả được cái nhìn si tình của Romeo. Quả không hổ danh là đại thi hào của nước Anh, phải không nào?
William Woodsworth
I wandered lonely as a cloud that floats on high o’er vales and hills.
Tạm dịch: Tôi lang thang cô đơn như một đám mây, trôi qua những thung lũng và những ngọn đồi.
Cô đơn như một đám mây, hình ảnh so sánh thật lạ phải không? Người đọc có thể hình dung về một đám mây trôi dạt trên bầu trời, cách xa thế giới bên dưới, dù nhìn xuống thấy những thung lũng và những ngọn đồi nhưng lại không thể nào chạm đến được. Cảm giác trôi dạt vô định, cảm giác trông thấy mà không có cách nào đến gần chính là cảm giác William Woodsworth muốn truyền tải tới người đọc mà nếu chỉ dùng một từ “cô đơn” sẽ không thể miêu tả nổi.
Langston Hughes
What happens to a dream deferred?
Does it dry up
Like a raisin in the sun?
Or fester like a sore –
And then run?
Tạm dịch: Điều gì sẽ xảy ra với một giấc mơ bị trì hoãn? Nó sẽ khô héo kiệt cùng như nho phơi dưới ánh mặt trời? Hay sẽ sưng tấy như vết thương mãi không lành – rồi tươm mủ?
Langston Hughes, nhà thơ da màu người Mỹ nổi tiếng với những ý thơ thô ráp mãnh liệt đã dùng những hình ảnh không thể rõ ràng hơn để miêu tả về một giấc mơ bị trì hoãn. Vậy nên đừng trì hoãn giấc mơ của bạn. Ai mà biết được chuyện gì có thể xảy ra…
Sử dụng phép so sánh khi viết tiếng Anh thế nào cho hay?
Ở trên là những ví dụ về phép so sánh được sử dụng trong sáng tạo của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng. Nhưng nếu ta sử dụng những từ ngữ gợi tả hình ảnh trong phép so sánh ở những bài viết thông thường, chúng cũng sẽ trở nên thú vị hơn đấy. Hãy so sánh hai câu sau để thấy sự khác biệt nhé:
Lois walked across the room with purpose.
(Lois quả quyết bước qua căn phòng.)
Và:
Lois moved across the room like a warship sailing into battle.
(Lois di chuyển qua căn phòng như một chiến thuyền tiến vào trận chiến.)
Câu đầu tiên khá đầy đủ nhưng không ấn tượng chút nào. Đọc xong người đọc vẫn chưa hình dung ra Lois tiến qua căn phòng như thế nào, chỉ biết cô ấy muốn làm một việc gì đó khi bước qua căn phòng trên. Ở câu thứ hai, việc sử dụng phép so sánh khiến người đọc hình dung rất rõ hình ảnh một con tàu chiến đang tiến vào trận chiến: chậm rãi, kiên định, kiêu hãnh và có chút gì đó nguy hiểm. Những hình dung này giúp khắc họa rõ hơn về hình ảnh Lois lúc ấy, ngầm ám chỉ cô ấy sẽ đưa ra một quyết định hay một hành động quan trọng và quyết liệt, một khi đã qua phía bên kia của căn phòng.
Phép so sánh vs. Phép ẩn dụ
Cả phép so sánh (similes) và Phép ẩn dụ (metaphors) đều được sử dụng để đưa ra sự so sánh hoặc làm rõ về một sự vật, hiện tượng, nhưng chúng lại không hề giống nhau.
Trong khi phép so sánh có sử dụng những từ mang ý so sánh như like hay as thì phép ẩn dụ thường liên hệ trực tiếp một sự vật, hiện tượng này với hình ảnh của một sự vật hiện tượng khác.
Hãy xem những ví dụ sau:
Life is like a box of chocolates. (Phép so sánh)
(Cuộc đời giống như một hộp sô-cô-la.)
My life is an open book. (Phép ẩn dụ)
(Cuộc đời tôi là một cuốn sách mở.)
That baby is as cute as a button! (Phép so sánh)
Tạm dịch: Đứa bé kia đáng yêu như một cái nút áo ấy.
(Người Mỹ sử dụng cụm “cute as a button” để mô tả sự bé nhỏ và đáng yêu tương tự như ấn tượng về một cái nút áo, bao giờ cũng thật xinh xắn bé nhỏ. Cụm từ có nghĩa tương đương là “cute as a bug’s ear”).
Baby, you’re an angel. (Phép ẩn dụ)
(Em yêu, em là một thiên thần.)
Lưu ý: Cả phép so sánh và phép ẩn dụ đều sử dụng hình ảnh so sánh. Phép so sánh chính là ẩn dụ nhưng không phải phép ẩn dụ nào cũng là phép so sánh. Để phân biệt phép ẩn dụ và phép so sánh, hãy để ý đến sự xuất hiện của những từ like và as (chỉ xuất hiện trong phép so sánh mà thôi).
Phép so sánh vs. Sự cường điệu
Trong phép so sánh thường hay sử dụng sự cường điệu hóa (hay thủ pháp khoa trương), ví dụ:
He runs as fast as lightning.
( Anh ấy chạy nhanh như một tia chớp.)
She’s as sweet as honey.
(Cô ấy ngọt ngào như mật.)
Phép so sánh tập trung vào một khía cạnh giống nhau của sự vật, hiện tượng được đem ra so sánh với hình ảnh so sánh. Do đó, kể cả khi có nói quá một chút chúng ta cũng không thấy bị cường điệu quá đáng.
Hãy xem các câu sau đây để thấy rõ hơn:
Dirk’s a mean snake.
(Dirk là một con rắn xấu tính).
Và:
Dirk’s as mean as a snake.
(Dirk xấu tính như một con rắn ấy).
Ở câu đầu, phép ẩn dụ được sử dụng để mô tả về Dirk nhưng việc mô tả như vậy tạo cảm giác thiếu trau chuốt, dễ khiến câu văn trở nên vụng về và có vẻ trẻ con. Ngược lại, ở câu thứ hai, phép so sánh được áp dụng khiến cho câu văn trở nên rõ ràng, nhấn mạnh vào nét tương đồng giữa tính cách của Dirk với một ấn tượng chung bị quy kết cho loài rắn là xấu tính và nhỏ nhen.
Như vậy, việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh là một cách rất hiệu quả để khiến bài viết của bạn thú vị và giàu cảm xúc hơn. Nếu lần tới khi viết bài bạn gặp khó khăn với việc lựa chọn từ ngữ, hãy thử tìm cách thay thế từ vựng đó bằng một hình ảnh miêu tả xem sao. Đảm bảo hiệu quả mang lại sẽ khiến bạn bất ngờ!
Bạn có thể đọc thêm những bài viết khác về kỹ năng viết tiếng Anh của chúng mình.
Đừng quên để lại một câu ví dụ về phép so sánh của riêng bạn hoặc yêu cầu về những bài viết mà bạn muốn được đọc ở phần comment phía dưới nhé!